Teknolojinin hızla hayatımızın her alanını kapsadığı günümüzde, geleneksel el sanatlarının teknik gelişmelere ayak uydurabilmesinin bir gereklilik olduğu aşikârdır. Tarihin her döneminde sanat, döneminin gelişmişlik düzeyine göre farklı tarz ve şekillerde yapılmıştır. Teknoloji ve dijitalleşmenin oldukça hız kazandığı çağımızda geleneksel el sanatlarının varlığını devam ettirmekte zorlandığı görülmektedir. Bu çalışmada teknolojinin artan imkanları karşısında geleneksel Midyat telkarisinin modernize olma durumu ele alınmıştır. Midyat telkarisinin üretim süreci gözlemlenmiş, geleneksel Midyat telkarisiyle, makine ve fabrikasyon gümüş döküm ürünleri karşılaştırılmıştır. Seri üretim döküm ve fabrikasyon gümüş takıların geleneksel Midyat telkarisini baskılaması karşısında geleneksel yöntemlerin dışında model bir uygulamanın örnekleri incelenmiş, telkârinin teknolojiyle buluşması ele alınmıştır. Ham gümüşün eritilmesinden inceltilmesine kadar geleneksel yöntemlerin uygulandığı Midyat telkari üretiminde, ilk defa makine ürünü hazır kalıp içerisine gelenekse telkari iç dolgu modelleri yerleştirilmiştir. Telkari üretimine hız kazandıracak bu yöntemin, onun geleneksel vasfına zarar vermeden uygulanması önem taşımaktadır. Bu çalışmada; telkari üretiminde kullanılan malzemelerin modernize edilmesi, telkâri tasarımında bilgisayar destekli teknik tasarımın uygulanması üzerinde de durulmuştur. Yöntem olarak görsel analiz, saha araştırması ve serbest görüşme tekniği uygulanmıştır. Midyat telkârisinin ham gümüşten esere dönüşmesi süreci sonuna kadar gözlemlenmiştir. Midyat telkarisinin modernize edilmesini, örnek uygulama üzerinden ele alması yönüyle özgün bir çalışmadır. Geleneksel Midyat telkarisiyle taklit döküm ürünlerinin karşılaştırması ve görsellerine yer vermesi bakımından önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Midyat, telkari, teknoloji, dijitalleşme, döküm
|