İğne oyacılığı, Balıkesir ili Gömeç ilçesinde basit el aletleriyle üretilen, kolay taşınma özelliği sayesinde her alanda uygulanabilen, düşük maliyetine rağmen yoğun emek gerektiren ve ekonomik değeri yüksek olan bir el sanatıdır. Balıkesir ili, kültür turizm potansiyeli yüksek olan iller arasındadır. Bu nedenle, yörede kültür turizmi kapsamında el sanatı ürünlerinin üretim ve satış oranı yüksektir. Bu el sanatı ürünler arasında iğne oyacılığı oldukça önemli bir paya sahiptir. Geleneksel ürünlere karşı gerekli ilginin yitirildiği günümüzde, el emeğiyle üretilen ürünlerin fabrikasyon ürünler karşısında kendine pazar payı bulması ve yeterli ilgi görmesi oldukça önemlidir. Tüketim kültürü içerisinde iğne oyacılığına ilgi duyulması, yöre kadınlarını daha girişimci, sosyal, üretken ve yaratıcı bireyler haline gelmelerine katkı sağlamaktadır. Bu araştırma kapsamında Balıkesir ili Gömeç ilçesinin Ulubeyler ve Kobaşlar köylerindeki iğne oyacılığı araştırılmış ve konu hakkında öncelikli olarak literatür taraması yapılmıştır. Araştırma kapsamında yüz yüze görüşme yöntemiyle iğne oyası uygulayan kadınlarla görüşmeler yapılarak bu el sanatı hakkında bilgiler elde edilmiştir. Tespit edilen 45 adet iğne oyasından 24 adedi araştırma kapsamına alınmıştır. Elde edilen veriler fotoğraflanarak belgelenmiştir. Geleneksel yaşamın bir gereği olarak daha çok kadın baş süsleme unsuru olarak üretilen iğne oyalarının, renk ve motif özellikleri ile birbirinden farklı kullanım alanları tespit edilmiştir. İğne oyalarının yöredeki sosyo-kültürel önemine değinilmiş ve bu el sanatının kadınların ekonomik ve sosyal yaşamlarına olan katkısına dikkat çekilmiştir.
Anahtar Kelimeler: El sanatları, iğne oyacılığı, motifler, kadın girişimciliği
|