El yazmaları, yazının keşfinden başlayarak kâğıdın imal edilmesiyle birlikte insanoğlunun hayatında yer edinmiştir. İslamiyetin yayılmasından sonra Kur’an-ı Kerim’in çoğaltılması ihtiyacından dolayı da farklı sanat ekolleri ortaya çıkmıştır. Hat, tezhip, minyatür, cilt, ebru gibi sanat dalları el yazmalarının süslenmesi için ya da başka nedenlerce ortaya çıkmıştır diyebiliriz. Paha biçilmez değerde olan bu eserlerin muhafaza edilmesi de son derece mühimdir. Bu nedenle el yazması eserlerin araştırılması, gün ışığına çıkarılması ve yapılan bilimsel çalışmaların gelecek nesillere aktarılması da ayrıca önem arz etmektedir. Eser 1886 (H.1304) yılında Yenikapı Mevlevîhânesi dervişlerinden Şeyh Osman Selahaddin Dede’nin isteği doğrultusunda Hattat Vahdetî Efendi tarafından hazırlatılmıştır. Şeyh Osman Selahaddin ve Hattat Vahdetî Efendi’nin hayatları araştırmalar neticesinde tespit edilmiş olup eserin son sayfasında bulunan vakfiyesinde de bu kişilerce hazırlandığı tescil edilmiştir. İncelemesi yapılan “Konya Mevlânâ Müzesi 1069 Envanter Nolu Evrâd-ı Mevlânâ” adlı eserin içerisinde bulundurduğu Mevlevî Evrâd Geleneği’ne dair bilgiler taşımasının yanı sıra döneminin hat, tezhip ve cilt sanatı özelliklerini de beraberinde barındırmasından dolayı araştırılmaya değer görülmüştür. Yazma, Türk Kitap Sanatları’ndan cilt, hat ve tezhip bakımından ele alınarak incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Mevlevîlîk, Konya Mevlânâ Müzesi, hat sanatı, tezhip sanatı, cilt sanatı, el yazması
|